ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Τετάρτη 2 Μαρτίου 2016

ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΚΕΡΚΟΥΡΟΣ - ΚΟΤΕΡΟ -. ΒΟΝΙΤΣΑ . -- . Τί σχέση είχε με τον Όθωνα και τον Ξηρομερίτη Βονιτσάνο Θοδωράκη Γρίβα ;












ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΚΕΡΚΟΥΡΟΣ -ΚΟΤΕΡΟ-. ΒΟΝΙΤΣΑ

Ενετάγη στον Στόλο το 1833.
Εχρησιμοποιήτο στην προσωπική υπηρεσία του Βαιλέως Όθωνος έως το 1862.
Μετωνομάσθη σε ΒΟΝΙΤΣΑ από ΛΕΩΝ αμέσως μετά την μεταπολίτευση του 1862.
Μετωνομάσθη εκ νέου σε ΙΕΡΑΞ το 1865.
Εχρησιμοποιήτο ως μικρά βασιλική θαλαμηγός προσκεκολλημένη στην ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ.Διελύθη το 1875.




Η ονομασία ΒΟΝΙΤΣΑ δεν είχε χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν σ' άλλο πλοίο του ναυτικού.
Προφανώς η ονομασία εδόθη αμέσως μετά την πτώση του Όθωνα προς τιμήν του Ξηρομερίτη Βονιτσάνου Θοδωράκη Γρίβα ο οποίος πρωτοστάτησε στην πτώση του Βασιλιά.

O Κέρκουρος ΒΟΝΙΤΣΑ είχε τα παρακάτω Τεχνικά Χαρακτηριστικά : 
Εκτόπισμα 25 τόνοι.Πλήρωμα 1 Αξιωματικός και 5 Ναύται.

O Κέρκουρος ΒΟΝΙΤΣΑ είναι το 1o κατα σειρά από τα 3 πλοία που έχουν αυτό το όνομα.
Τα άλλα πλοία ήταν τα εξής:
2... Το Α/Τ ΙΕΡΑΞ του 1912 των βαλκανικών πολέμων που παρωπλίσθη το 1946.
3... Το Α/Τ ΙΕΡΑΞ πρώην αμερικανικό USS ELΒΕRΤ DE768 το οποίον παρελήφθη το 1951 και παρωπλίσθη το 1991.



Κότερο (Κέρκουρος) (Λέμβος Μπούμα)
Χαρακτηρίζεται η ιστιοφορία ενός σκαριού με ένα κατάρτι (μονόστηλο) το οποίο εκτός απο φλόκο-ους, δύναται να έφερε ή όχι σταύρωση και πανί μπούμα (επίδρομο) με ή χωρίς φλίσι (λαίφο). Είναι η ιστιοφορία που μετά την εγκατάσταση των μηχανών, παρέμεινε για ένα διάστημα ως βοηθητική-εναλλακτκή πρόωση.

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΛΕΞΗΣ

Κέρκουρος: Cutter . κόττερο ή κότερο
Κότερο (ή Κόττερο): Μικρό ελεφρύ ιστιοφόρο με ένα συνήθως ιστό. Ακολούθησε την εξέλιξη των μηχανοκινήτων. Σε χρήση για μετακινήσεις Αρχηγών Ναυτικού κ.ά. προσώπων.
Το κότερο είναι ελαφρό σκάφος, αρχικά ιστιοφόρο, σήμερα με μηχανή, που χρησιμοποιείται ως σκάφος αναψυχής, και κατ΄επέκταση κότερο λέμε κάθε ιδιωτικό σκάφος αναψυχής, τουλάχιστο αν δεν είναι φουσκωτό. Αλλιώς, το λέμε γιοτ (γιωτ, για τους παλιομοδίτες), αν είναι πιο πολυτελές και μεγάλο το λέμε και θαλαμηγό.

Στο λεξικό του Δημητράκου το βλέπουμε σαν συνώνυμο του κόττερου (το γράφει με δυο ταυ), δηλαδή του ελαφρού και γρήγορου σκάφους, να δίνεται ο κέρκουρος και κερκούρος, λέξη που ξεκινάει από την αρχαιότητα (είναι, λέει, κυπριακή επινόηση ο κέρκουρος) και φτάνει μέχρι το πολεμικό ναυτικό του νεοελληνικού κράτους. Όμως, ας μη νομιστεί ότι η λέξη «κότερο» είναι νεότατη, μεταπολεμική ας πούμε. Αν ανοίξετε τον Παπαδιαμάντη, θα τη βρείτε σε δεκάδες διηγήματά του. Σε μια επετηρίδα του Βασιλείου της Ελλάδος εν έτει 1837 βρίσκουμε στη δύναμη του στόλου, ανάμεσα σε άλλα, 2 κόττερα (με δύο ταυ) αλλά και ένα «κότερον γιακτ της Α.Μ.», βασιλική θαλαμηγό δηλαδή, όπου το yacht το βλέπουμε να προφέρεται γερμανοπρεπώς.

Το κότερο τουλάχιστο από τον πόλεμο και μετά, ίσως και παλιότερα, σημαίνει κατεξοχήν σκάφος αναψυχής και όχι πολεμικό όπως πριν, και συνδέεται με την πολυτέλεια, συχνά του νεόπλουτου -θα θυμηθούμε την ατάκα «έχω και κότερο, πάμε βόλτα» του Βουτσά, αλλά και το κότερο του αντιπαθέστατου Πατέρα (μπορεί βέβαια να ήταν κι αυτό δανεικό όπως το αεροπλάνο από τον άλλο πρόεδρο με το θεληματικό προγούλι).

Ετυμολογία : Το κότερο, όπως λένε τα λεξικά, είναι λέξη με αγγλική προέλευση: cutter. Βέβαια, την εποχή εκείνη δεν ήταν πολλές οι άμεσες επαφές των ναυτικών μας με την αγγλική ορολογία, κι έτσι δεν είναι πολύ πιθανό το άμεσο δάνειο (ο βατσιμάνης, το στόκολο, το ιβιλάι και το βίντσι είναι άμεσα ναυτικά δάνεια από την αγγλική, αλλά ανήκουν σε νεότερες εποχές). Θα περίμενε κανείς να έχει μεσολαβήσει κάποια ιταλική λέξη, κάτι σαν *cottero, και πράγματι το λεξικό Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα προτείνει ενδιάμεσο ιταλικό τύπο cotero, που όμως δεν τον βρίσκω στα λεξικά, οπότε δεν αποκλείεται να είναι εφεύρημα. Το ετυμολογικό του Μπαμπινιώτη θέλει το κότερο απευθείας δάνειο από το αγγλ. cutter, πράγμα που δεν το βρίσκω πιθανό, ενώ το ΛΚΝ (ιδρύματος Τριανταφυλλίδη) προτείνει συμφυρμό του αγγλ. cutter και του γαλλικού cotre (το οποίο βέβαια είναι δάνειο από το cutter), κάτι που φαίνεται εύλογο.

Το cutter μοιάζει πολύ με το αγγλικό ρήμα cut, που σημαίνει καταρχήν «κόβω». Η ομοιότητα δεν είναι συμπτωματική, το κότερο-cutter κατά πάσα πιθανότητα oνομάστηκε έτσι επειδή «κόβει» τα νερά όπως τα διασχίζει σβέλτο και αγέρωχο. Βρίσκω μάλιστα έναν ορισμό του Σάμουελ Τζόνσον, a nimble boat that cuts the water. Παρόμοια εικόνα βρίσκω επίσης στους Χαλασοχώρηδες του Παπαδιαμάντη, όπου ο καπετάν Νικολάκης το Τρυποκαρύδι κουμαντάρει ένα «ωραίον κότερον» και: Αν ήθελε, καίτοι μόνος, καίτοι αι δύο λέμβοι αρμένιζαν με πανιά και με κουπιά, ήτο ικανός με το κομψότατον, νεοπαγές και κοπτερόν σκάφος του να προσπεράσει τας δύο λέμβους…

Η λέξη cutter δεν καταγράφεται και από πολύ παλιά στα αγγλικά, μόλις από το 1745, αλλά μέσα σε λίγες δεκαετίες είχε προλάβει να γίνει διεθνής σε όλη τη Μεσόγειο. Και να πούμε επίσης ότι cutter, βέβαια, δεν είναι μόνο το κότερο αλλά και διάφορα εργαλεία που κόβουν, αν και συνήθως υπάρχει και προσδιορισμός, π.χ. box cutter το κοπίδι.


ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : D.T.B

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δεν δημοσιεύονται ανώνυμα σχόλια...
Ο διάλογος γίνεται επώνυμα...
Γράψτε το πραγματικό σας ονοματεπώνυμο...
Και φυσικά ακόμα και τα επώνυμα σχόλια
θα εγκριθούν εφ όσον προσφέρουν θετικά στην συζήτηση
και δεν είναι αρνητικά επιθετικά ή ειρωνικά...